5. Sınıf: Dikme Konu Anlatımı

 

Dikme Nedir?

Dikme, bir doğruya ya da düzleme, başka bir doğrunun tam $90^{\circ }$ açı yaparak kesişmesi durumudur. Dikme kavramı geometride, özellikle açı ve dik açılı şekillerde kullanılır.

Özellikler:

• Dikme oluşturan iki doğru birbirine dik açılıdır ($90^{\circ }$).
• Dikme noktası, iki doğrunun kesiştiği noktadır.

---

Dik Çizgiler

1. Dik Doğrular: Birbirine dik açı ile kesişen doğrulardır.
   Örnek: Bir kağıt üzerindeki artı ($+$) işareti.

2. Dik Çizgi Çizimi:

   • Cetvel ve gönye kullanılarak bir doğruya dikme çizilebilir.
   • Gönye, doğru üzerinde bir $90^{\circ }$ açı oluşturmak için kullanılır.

---

Dik Açılar

Bir $90^{\circ }$ açı, dik açı olarak adlandırılır. Dik açılar, günlük hayatta birçok yerde görülür:

• Masa ve duvar arasındaki açı.
• Kare ve dikdörtgenin köşeleri.

---

Dik Çizim Örneği

1. Bir doğru üzerinde bir noktadan dikme çizmek:

   • Doğru üzerinde bir $P$ noktası seçilir.
   • Cetvel yardımıyla $P$ noktasından doğruya dik bir çizgi çizilir.

2. İki doğrunun dik olup olmadığını kontrol etmek:

   • Açıyı ölçmek için iletki kullanılır.
   • Eğer açı $90^{\circ }$ ise doğrular diktir.

---

Günlük Hayatta Dikme Örnekleri

1. Kitap sayfalarının birbirine dik olması.
2. Trafik levhalarının yola dik olarak yerleştirilmesi.
3. Duvar ile zeminin $90^{\circ }$ açı yapması.

---

Dikme ile İlgili Örnek Sorular

1. Bir doğruya dik bir doğru çizmek için hangi araç gereçler kullanılır?
2. $90^{\circ }$ açı yapan iki doğruya ne denir?
3. Kare ve dikdörtgen köşelerindeki açıların büyüklüğü nedir?
4. Bir noktadan geçen iki doğru dik açılı ise bu iki doğru nasıl adlandırılır?

---

Küçük Bir Test

1. Bir doğruya dik bir doğru çizmek için hangi geometri aracı kullanılır?
2. Dik açının ölçüsü nedir?
3. Kare ve dikdörtgenlerin köşe açıları hangi tür açılardır?
4. $90^{\circ }$ açı yapan iki doğrunun kesişme noktasına ne denir?